ในกิจการที่ต้องจัดการกับสต็อกสินค้า การ บันทึกตัดสินค้า ชำรุดเสียหาย เป็นส่วนสำคัญของการบริหารจัดการคลังสินค้าและบัญชีที่ถูกต้อง การตัดสินค้าเพราะชำรุดเสียหาย คือ การตัดจ่ายของเสียเกินปกติที่เกิดจากกระบวนการผลิต สินค้าเสื่อมคุณภาพ สินค้ามีตำหนิสินค้าหมดสมัยนิยม สินค้าหมดอายุ และเศษซากในรอบบัญชี ให้เป็นไปตามข้อกำหนด แนวทางปฏิบัติ กรณีการทำลายของเสีย สินค้าที่เสื่อมคุณภาพ สินค้าที่มีตำหนิสินค้าที่หมดสมัยนิยม สินค้าที่หมดอายุ และเศษซาก ของทางกรมสรรพากร
การตัดสินค้าเพราะชำรุดเสียหาย จะมีแนวทางการบันทึกบัญชีที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับวิธีที่กิจการต้องการใช้จัดการกับสินค้า โดยจะต้องเป็นไปตาม ข้อกำหนดและแนวทางปฏิบัติของทางกรมสรรพากร
กรณีใช้งานโปรแกรม PEAK แนะนำการบันทึกบัญชีได้ 3 รูปแบบตามวิธีการจัดการดังนี้
วิธีจัดการที่ 1 : กรณีนำสินค้าที่ชำรุดส่งคืนให้กับผู้ขาย (Supplier) เพื่อ บันทึกตัดสินค้า ชำรุดเสียหาย
กรณีกิจการขายสินค้า มีนโยบายรับคืน/รับเคลม (Claim) สินค้าที่ชำรุดเสียหายจากลูกค้า โดยกิจการเองมีหนังสือสัญญาในการส่งคืน/ส่งเคลม (Claim) กับทางผู้ขาย (Supplier) ด้วย
สามารถบันทึกรับคืนสินค้าจากลูกค้า และส่งคืนสินค้าให้กับผู้ขายได้ดังนี้
ตัวอย่าง : กิจการขายเครื่องใช้ไฟฟ้า ซื้อสินค้าจากผู้ผลิตมาเพื่อขาย มีการขายออกและได้ออกใบเสร็จรับเงิน/ใบกำกับภาษีให้ลูกค้าแล้ว ต่อมาลูกค้าแจ้งขอคืนสินค้าเนื่องจากสินค้าชำรุดเสียหาย
ตัวอย่างสต็อกสินค้าก่อนลดหนี้
เข้าเมนูสินค้า > กดเลือกรายการสินค้าที่ต้องการดูข้อมูล
1.1. บันทึกตัดสินค้า ชำรุดเสียหาย การออกใบลดหนี้รับคืนสินค้า และคืนเงินให้ลูกค้า
เข้าสู่เอกสารใบกำกับภาษี ตามตัวอย่างเป็นใบเสร็จรับเงิน/ใบกำกับภาษี > กดปุ่ม “ตัวเลือก” > เลือก “ออกใบลดหนี้”
ระบุสาเหตุของการลดหนี้ และระบุข้อมูล “รับคืนสินค้า” > ระบุรายละเอียดจำนวนสินค้าและราคาที่รับคืนให้ครบถ้วน
ระบุช่องทางการเงินของกิจการ ที่ใช้จ่ายเงินคืนให้กับลูกค้า > กด “อนุมัติใบลดหนี้”
ตัวอย่างสต็อกสินค้า : หลังออกใบลดหนี้ให้ลูกค้า
กรณีกิจการไม่ได้คืนเงินให้ลูกค้า แต่เปลี่ยนเคลม (Claim) สินค้าใหม่ให้ บันทึกตัดสินค้า ชำรุดเสียหาย
การจ่ายชำระใบลดหนี้ กดเลือก “ค่าธรรมเนียม หรือรายการปรับปรุง”
-
ปรับปรุง : เลือก “หักเงินที่ต้องจ่าย”
-
ปรับปรุงด้วยบัญชี : เลือกผังบัญชีที่ต้องการปรับปรุงยอดเงินไว้ก่อน ตามตัวอย่างใช้ ผังบัญชี “999999 – บัญชีพัก” เพื่อพักยอดเงินไว้ตัดชำระกับสินค้าตัวใหม่ที่เปลี่ยนให้
-
จำนวนเงินที่ปรับปรุง : ระบุจำนวนเงินเท่ากับมูลค่าสุทธิของเอกสาร
-
หมายเหตุ : ระบุข้อมูลเพิ่มเติมได้
ปรับปรุงเอกสารตามตัวอย่างด้านล่างนี้เพื่อพักยอดจ่ายไว้ ตัดกับสินค้าที่เคลมให้ลูกค้า
บันทึกใบเสร็จรับเงิน เพื่อตัดสต็อกสินค้าชิ้นใหม่ และเพื่อเป็นหลักฐานการเคลม (Claim)
บันทึกรับชำระเงินแบบขั้นสูง > ให้ตัดชำระยอดสินค้าชิ้นใหม่ กับผังบัญชีที่ลงบันทึกไว้ในการชำระเงินของใบลดหนี้
ตัวอย่างสต็อกสินค้า : ระบบจะตัดสต็อกสินค้าจาก Lot ล่าสุดที่มีจำนวนสินค้าคงเหลือให้
1.2. การบันทึกรับใบลดหนี้ เพื่อบันทึกคืนสินค้าให้กับคู่ค้า บันทึกตัดสินค้า ชำรุดเสียหาย
เข้าสู่เอกสารบันทึกซื้อสินค้าที่บันทึกไว้ก่อนหน้านั้น กดปุ่มตัวเลือก > เลือก “รับใบลดหนี้”
ระบุสาเหตุของการลดหนี้ และระบุข้อมูล “คืนสินค้า” > ระบุรายละเอียดจำนวนสินค้าและราคาที่ส่งคืนผู้ขายให้ครบถ้วน
ระบุช่องทางการเงินของกิจการ ที่ผู้ขายชำระค่าสินค้าคืนให้ > กด “อนุมัติรับใบลดหนี้”
ตัวอย่างสต็อกสินค้า : หลังบันทึกคืนสินค้าให้ผู้ขาย
กรณีผู้ขายไม่ได้ชำระเงินคืน แต่ส่งสินค้าใหม่มาเปลี่ยนให้ บันทึกตัดสินค้า ชำรุดเสียหาย
รับชำระเงินใบรับลดหนี้ กดเลือก “ค่าธรรมเนียม หรือรายการปรับปรุง”
-
ปรับปรุง : เลือก “หักเงินที่ต้องรับ”
-
ปรับปรุงด้วยบัญชี : เลือกผังบัญชีที่ต้องการปรับปรุงยอดเงินไว้ก่อน ตามตัวอย่างใช้ ผังบัญชี “999999 – บัญชีพัก” เพื่อพักยอดเงินไว้ตัดชำระกับสินค้าตัวใหม่ที่เปลี่ยนให้
-
จำนวนเงินที่ปรับปรุง : ระบุจำนวนเงินเท่ากับมูลค่าสุทธิของเอกสาร
-
หมายเหตุ : ระบุข้อมูลเพิ่มเติมได้
ปรับปรุงเอกสารตามตัวอย่างด้านล่างนี้เพื่อพักยอดสินค้าไว้ รอตัดกับสินค้าใหม่
เมื่อผู้ขายส่งสินค้าใหม่มาให้ สามารถบันทึกได้ที่ “บันทึกซื้อสินค้า”
บันทึกจ่ายชำระเงินแบบขั้นสูง > สำหรับสินค้าที่ได้รับเปลี่ยนคืน ให้ตัดชำระกับผังบัญชีที่ลงบันทึกไว้ในการชำระเงินของรับใบลดหนี้
ตัวอย่างสต็อกสินค้า : กรณีผู้ขายเปลี่ยนสินค้าใหม่ให้ สินค้าที่ได้รับเปลี่ยนจะเป็น Lot ใหม่
วิธีจัดการที่ 2 : กรณีนำสินค้าชำรุด ขายออกในราคาต่ำกว่าราคาต้นทุน
กรณีกิจการมีนโยบายนำสินค้าชำรุดกลับมาขายใหม่ เช่น ขายอะไหล่, ขายมือสอง กิจการมีความสามารถในการซ่อมแซมสินค้าให้กลับมาสมบูรณ์ หรือ สินค้าใกล้สิ้นอายุแต่กิจการไม่ต้องการทำหนังสือแจ้งขอทำลายสินค้า จึงยอมขายในราคาต่ำกว่าทุน
สามารถบันทึกตัดสินค้าชำรุด และนำกลับมาขายใหม่ได้ดังนี้
ตัวอย่าง : กิจการเป็นร้านแว่น มีการตัดแว่นตามการสั่งทำจากลูกค้า ออกใบกำกับภาษีแล้ว เมื่อลูกค้านำไปใช้งานจริงพบว่าตัวเลนส์ไม่เข้ากับสายตา ทางร้านจึงรับคืนเลนส์เดิมมาเก็บไว้ขายให้กับลูกค้าท่านอื่นที่มีค่าสายตาเหมาะสมแทน
ตัวอย่างสต็อกสินค้าก่อนลดหนี้
เข้าเมนูสินค้า > กดเลือกรายการสินค้าที่ต้องการดูข้อมูล
เลือก “เคลื่อนไหว” > เคลื่อนไหวสต็อกสินค้า
เนื่องจากกิจการจะรับสินค้าที่ชำรุดคืนมาก่อนเพื่อรอขายต่อ แนะนำให้แยกสินค้านี้ออกจากสต็อกเดิม โดยสร้างผังบัญชีใหม่สำหรับบันทึกบัญชี และสร้างรหัสสินค้าใหม่ก่อนลดหนี้
วิธีสร้างผังบัญชี และการผูกผังบัญชีที่สินค้าใหม่
1.เข้าสู่เมนูบัญชี > ผังบัญชี > กด”+ เพิ่มบัญชี” > ระบุข้อมูลผังบัญชีเป็นสินค้าคงเหลือตามตัวอย่าง สามารถตั้งชื่อผังบัญชีเป็นชื่อที่ต้องการใช้งานได้ จากนั้นกด “เพิ่มบัญชี”
สร้างผังบัญชีที่ 2 สำหรับใช้โอนต้นทุนสินค้าที่รับคืนไปเป็นสินค้าชำรุด > ระบุข้อมูลผังบัญชีเป็นต้นทุนตามตัวอย่าง สามารถตั้งชื่อผังบัญชีเป็นชื่อที่ต้องการใช้งานได้ จากนั้นกด “เพิ่มบัญชี”
2. เข้าสู่เมนูสินค้า > กด “+เพิ่มสินค้า” > ระบุชื่อและเลขที่สินค้าเป็นข้อมูลเดิมของสินค้าตัวนี้ > แนะนำให้ใส่ข้อมูลเพิ่มเติมที่เลขที่สินค้า เช่น คำว่า “รอขาย” ตามภาพ
กดปรับการเพิ่มสินค้าเป็น “ขั้นสูง” > ตั้งค่าข้อมูลการบันทึกบัญชี ระบุบัญชีซื้อเป็นผังบัญชีที่สร้างใหม่ ผังบัญชี “สินค้ารอนำกลับมาขาย” > กดบันทึกสินค้า
ตัวอย่างการตั้งชื่อ และรหัสสินค้าให้สอดคล้องกับข้อมูลเดิม
2.1. การออกใบลดหนี้รับคืนสินค้า และคืนเงินให้ลูกค้า
เข้าสู่เอกสารใบกำกับภาษี ตามตัวอย่างเป็นใบเสร็จรับเงิน/ใบกำกับภาษี > กดปุ่ม “ตัวเลือก” > เลือก “ออกใบลดหนี้”
ระบุสาเหตุของการลดหนี้ และระบุข้อมูล “รับคืนสินค้า” > ระบุรายละเอียดจำนวนสินค้าและราคาที่รับคืนให้ครบถ้วน
ระบุช่องทางการเงินของกิจการ ที่ใช้จ่ายเงินคืนให้กับลูกค้า > กด “อนุมัติใบลดหนี้”
ตัวอย่างสต็อกสินค้า : หลังออกใบลดหนี้ให้ลูกค้า ให้ยึดวันที่รับคืนสินค้านี้ เป็นวันที่ในการโอนสินค้าชำรุด ในถัดไป
ตัวอย่างการบันทึกบัญชี : จะมีการกลับรายการสินค้าสำเร็จรูป และต้นทุนขายให้
กรณีกิจการไม่ได้คืนเงินให้ลูกค้า แต่เปลี่ยนเคลม (Claim) สินค้าใหม่ให้
การจ่ายชำระใบลดหนี้ กดเลือก “ค่าธรรมเนียม หรือรายการปรับปรุง”
-
ปรับปรุง : เลือก “หักเงินที่ต้องจ่าย”
-
ปรับปรุงด้วยบัญชี : เลือกผังบัญชีที่ต้องการปรับปรุงยอดเงินไว้ก่อน ตามตัวอย่างใช้ ผังบัญชี “999999 – บัญชีพัก” เพื่อพักยอดเงินไว้ตัดชำระกับสินค้าตัวใหม่ที่เปลี่ยนให้
-
จำนวนเงินที่ปรับปรุง : ระบุจำนวนเงินเท่ากับมูลค่าสุทธิของเอกสาร
-
หมายเหตุ : ระบุข้อมูลเพิ่มเติมได้
ปรับปรุงเอกสารตามตัวอย่างด้านล่างนี้เพื่อพักยอดจ่ายไว้ ตัดกับสินค้าที่เคลมให้ลูกค้า
บันทึกใบเสร็จรับเงิน เพื่อตัดสต็อกสินค้าชิ้นใหม่ และเพื่อเป็นหลักฐานการเคลม (Claim)
บันทึกรับชำระเงินแบบขั้นสูง > ให้ตัดชำระยอดสินค้าชิ้นใหม่ กับผังบัญชีที่พักยอดไว้ก่อนหน้า
ตัวอย่างสต็อกสินค้า : ระบบจะตัดสต็อกสินค้าจาก Lot ล่าสุดให้
2.2. การโอนสินค้าที่รับคืน เป็นสินค้าชำรุดเพื่อรอนำกลับมาขายใหม่ บันทึกตัดสินค้า ชำรุดเสียหาย
2.2.1. บันทึกใบเสร็จรับเงินเพื่อโอนสินค้าชำรุด
การโอนให้สร้างเอกสารใบเสร็จรับเงินจากรับคืนสินค้าก่อนหน้า มีการรับคืนสินค้าวันที่ 05/04/2024 ให้ยึดวันนี้เป็นวันโอนสินค้า เพื่อให้ระบบตัดสต็อกสินค้าจาก Lot เดียวกัน ต้นทุนที่โอนจะได้เป็นยอดเดียวกันกับที่รับคืน
วิธีสร้างผู้ติดต่อสำหรับบันทึกสินค้าชำรุด
เลือกเมนูผู้ติดต่อ > กด”+ เพิ่มผู้ติดต่อใหม่”
ระบุข้อมูลผู้ติดต่อตามตัวอย่างนี้ > กด “เพิ่ม” เพื่อสร้างผู้ติดต่อ
การสร้างเอกสารใบเสร็จรับเงิน ระบุข้อมูลบนเอกสารดังนี้
ระบุผู้ติดต่อเป็น ผู้ติดต่อสำหรับตัดสินค้าชำรุด
ระบุวันที่ออกเอกสารเป็นวันที่รับคืนสินค้า
ระบุรหัสสินค้าที่ต้องการโอนเป็นสินค้าชำรุด
ระบุผังบัญชี สำหรับโอนสินค้าที่สร้างเตรียมไว้ เพื่อเป็น Note หน้าเอกสาร
ระบุจำนวนสินค้า > ใส่ราคาเป็น 0 และภาษี เลือกเป็นไม่มี
เมื่อข้อมูลครบถ้วนแล้ว กด “อนุมัติใบเสร็จรับเงิน”
หลังอนุมัติใบเสร็จแล้ว > กดเข้าดูสมุดบัญชี เพื่อแก้ไขข้อมูลผังบัญชี
เมื่อเข้าสู่หน้าบัญชีรายวันแล้ว > กดแก้ไข
กดกากบาท(x) ลบแถวรายการที่เดบิต-เครดิตเป็น 0 ออก > จากนั้นเปลี่ยนผังบัญชีจาก “ต้นทุนขาย” เป็น “โอนเป็นสินค้าชำรุด” > กด”บันทึก” การแก้ไข
ผลกระทบของการประยุกต์แก้ไขสมุดบัญชีรายวัน
ตัวอย่างสมุดบัญชีรายวันหลังแก้ไข
ตัวอย่างสต็อกสินค้า : หลังบันทึกตัดสินค้าชำรุดแล้ว จะมีการตัดสต็อกและต้นทุนใน Lot เดียวกัน
2.2.2. บันทึกซื้อสินค้าเพื่อรับสต็อก รหัสสินค้าชำรุดรอนำกลับมาขาย
เมื่อสินค้าชำรุดสามารถนำกลับมาขายได้แล้ว สามารถบันทึกรับสต็อกของสินค้าที่เคยโอนเป็นสินค้าชำรุดกลับมารอขายได้โดยการบันทึกซื้อสินค้า
2.2.3 บันทึกขายสินค้าชำรุด
– จบวิธีการบันทึกการบันทึกตัดสินค้าเพราะชำรุดเสียหาย –